Chuyện gì đã xảy ra với nguyên tắc bảo mật vậy?
Mục lục:
Trong bối cảnh chuyên môn
Trong bối cảnh cá nhân
Khi nào bạn nên lo lắng?
Giải thích về nguyên tắc bảo mật
Bạn băn khoăn về nhà trị liệu của mình là điều hoàn toàn tự nhiên, mối quan hệ giữa thân chủ và nhà trị liệu vốn dĩ có tính một chiều, khi họ biết rất nhiều về bạn trong khi bạn lại biết rất ít về họ. Và cũng dễ hiểu nếu bạn từng tự hỏi liệu nhà trị liệu có bao giờ kể về bạn với người khác không. Dù sao thì họ cũng là con người mà! Liệu có phải đôi lúc họ cũng “buộc miệng” chia sẻ chút chuyện riêng tư?
Sự thật là rất có thể nhà trị liệu của bạn đã từng nói về bạn với ai đó vào một thời điểm nào đó. Nhưng khi nào điều đó là chấp nhận được về mặt đạo đức, và khi nào thì nó trở nên vi phạm đạo đức nghề nghiệp? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Sự lo lắng trong quá trình trị liệu
Bạn có thể cảm thấy lo lắng khi phải chia sẻ quá nhiều về bản thân với một người xa lạ, đặc biệt nếu bạn mới bắt đầu trị liệu. Việc cởi mở hoàn toàn với một người mà bạn không biết nhiều có thể tạo ra cảm giác kỳ lạ. Và việc biết rằng công việc của họ là “giữ kín bí mật” của bạn đôi khi khiến bạn tự hỏi liệu điều đó có khiến họ bị áp lực hay không. Ai mà chẳng biết giữ bí mật là điều không hề dễ dàng.
Đó là lý do tại sao việc hiểu rõ cách mà nhà trị liệu có thể giải tỏa áp lực một cách có đạo đức là rất quan trọng. Bạn không nên cảm thấy tội lỗi khi chia sẻ với nhà trị liệu, và cũng không nên lo lắng về việc mình “nói quá nhiều” vì một nhà trị liệu chuyên nghiệp sẽ có những phương pháp lành mạnh để đối phó với áp lực đó mà vẫn giữ vững nguyên tắc bảo mật thông tin của bạn.
1. Trong các tình huống chuyên môn (In Professional Situations)
Có một số bối cảnh chuyên môn mà trong đó nhà trị liệu có thể thấy rằng việc thảo luận về thân chủ với người khác không chỉ hữu ích mà còn cần thiết.
Giám sát chuyên môn (Supervision)
Nhiều nhà trị liệu tham gia vào quá trình gọi là “giám sát chuyên môn” (supervision), họ gặp gỡ một nhà trị liệu có nhiều kinh nghiệm hơn, chẳng hạn như trưởng nhóm của phòng khám tư hoặc chuyên viên lâm sàng cao cấp tại cơ sở họ làm việc, để thảo luận về danh sách thân chủ đang phụ trách và các vấn đề có thể phát sinh trong quá trình làm việc với họ.
Giám sát chuyên môn đóng vai trò rất quan trọng đối với nhà trị liệu, vì đây là cơ hội để họ nhận diện và xử lý những khó khăn, thách thức mà họ đang gặp phải trong công việc trị liệu và điều đó có thể bao gồm cả trường hợp của bạn.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn là một “vấn đề” hay một “thách thức”. Có thể đơn giản là nhà trị liệu của bạn cần trao đổi, động não cùng một chuyên gia sức khỏe tâm thần khác để đảm bảo rằng họ đang cung cấp cho bạn sự chăm sóc tốt nhất có thể. Nhà trị liệu không phải là người toàn tri, và trong nhiều tình huống, “hai cái đầu vẫn hơn một cái đầu”.
Vì thế, hãy nhìn nhận như sau: Nếu nhà trị liệu của bạn đang thảo luận về bạn trong buổi giám sát chuyên môn, điều đó có nghĩa là họ thực sự đầu tư cho mối quan hệ trị liệu này và mong muốn hỗ trợ bạn một cách tốt nhất.
Hội chẩn ca lâm sàng (Case Conferences)
Một số cơ sở hoặc tổ chức chăm sóc sức khỏe tâm thần yêu cầu các nhà trị liệu tham gia vào các buổi hội chẩn ca, những cuộc họp mà cả nhóm sẽ tập trung vào một hoặc một vài trường hợp thân chủ để phân tích kỹ lưỡng về: Lịch sử tâm lý, các khó khăn hiện tại, khả năng chẩn đoán, và hướng tiếp cận can thiệp.
Trong các buổi hội chẩn này, thông tin định danh, chẳng hạn như tên thân chủ, đặc điểm nhân khẩu học, và chi tiết liên quan đến tình trạng sức khỏe tâm thần, có thể được chia sẻ. Tuy nhiên, nguyên tắc bắt buộc là những thông tin này không được phép rò rỉ ra ngoài phòng họp.
Nhà trị liệu có nghĩa vụ đạo đức trong việc bảo vệ tính bảo mật của thân chủ, bao gồm cả thân chủ của các đồng nghiệp trong cùng cơ sở. Do đó, những thông tin có thể nhận dạng thân chủ không bao giờ được phép chia sẻ ra ngoài phạm vi của hội chẩn ca.
Hội chẩn ca thực sự có thể rất hữu ích, đặc biệt trong những trường hợp nhà trị liệu cảm thấy bế tắc trong mối quan hệ trị liệu với thân chủ. Nó có thể mở ra những cách tiếp cận mới, những hiểu biết khác mà một mình nhà trị liệu đó chưa thể tự nhìn ra. Đồng thời, hội chẩn còn giúp các nhà trị liệu khác làm quen với những triệu chứng, tình huống hoặc khó khăn lâm sàng mà họ chưa từng gặp, từ đó chuẩn bị tốt hơn cho công việc trong tương lai.
Liệu chính nhà trị liệu cũng cần trị liệu? (Therapists in Therapy)
Nhà trị liệu cũng cần có không gian trị liệu cho chính mình. Làm sao bạn có thể chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người khác nếu bạn không chăm sóc cho chính mình? Điều này có nghĩa là, trong các buổi trị liệu cá nhân của mình, nhà trị liệu của bạn cũng có thể đề cập đến công việc hoặc các thân chủ, tương tự như cách bạn có thể kể với nhà trị liệu của mình về những chuyện xảy ra ở chỗ làm.
Nhưng bạn đừng lo. Nhà trị liệu của bạn sẽ không có lý do gì để cung cấp thông tin định danh của bạn cho nhà trị liệu của họ. (Bạn có bao giờ kể đầy đủ họ tên đồng nghiệp với nhà trị liệu của mình không? Không. Bạn chỉ nói: “Cathy lại nói điều gì đó chướng tai”, “Roger thì đúng là phiền chết được” hay “Nếu không có Amanda, chắc tôi bỏ việc mất rồi”).
Khả năng cao là nhà trị liệu của nhà trị liệu bạn sẽ không thể nhận ra bạn là ai. Ngoài ra, cũng giống như nhà trị liệu của bạn có nghĩa vụ giữ kín mọi điều bạn chia sẻ (ngoại trừ một số tình huống đặc biệt), thì nhà trị liệu của họ cũng bị ràng buộc bởi những quy tắc bảo mật tương tự.
Vì vậy, hãy nhớ rằng nếu nhà trị liệu của bạn có nhắc đến bạn trong buổi trị liệu cá nhân của họ, đó là vì họ đang cố gắng chăm sóc chính mình để từ đó có thể mang lại cho bạn sự hỗ trợ tốt nhất.
2. Trong những tình huống cá nhân (In Personal Situations)
Tôi là một nhà trị liệu được đào tạo bài bản và, dĩ nhiên tôi có những người bạn cũng làm nghề trị liệu. Thỉnh thoảng, chúng tôi trò chuyện với nhau một cách rất chung chung về công việc của mình.
Tôi không biết tên của bất kỳ thân chủ nào của bạn bè mình, ngay cả tên gọi thông thường cũng không biết. Tôi không biết họ trông như thế nào, và cũng không có bất kỳ thông tin nào có thể khiến tôi nhận diện được họ. Cách duy nhất tôi có thể tình cờ gặp họ là nếu tôi đến văn phòng của bạn mình và nhìn thấy họ ở đó mà ngay cả khi như vậy, tôi cũng không nhận ra ai cả, vì những gì tôi biết chỉ là, một lần nữa, rất mơ hồ, là những nội dung bạn tôi đã từng chia sẻ khi nói về công việc trong các buổi trị liệu của họ.
Điều này có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu, và tôi hoàn toàn hiểu lý do. Nó có vẻ như là một sự xâm phạm quyền riêng tư. Nhưng thực ra, điều này không khác gì việc bạn kể với bạn bè mình về đồng nghiệp. Bạn bè của bạn sẽ chỉ có thể gặp những người đó nếu họ cố tình đến nơi bạn làm việc và chủ động tìm kiếm. Họ sẽ không thể nhận ra người đó ngoài đường, và thậm chí có thể không nhận ra ngay cả khi ở công ty bạn, nếu bạn chưa từng chia sẻ tên, hình ảnh, hay bất kỳ đặc điểm nhận dạng nào khác.
Điều tương tự cũng áp dụng với nhà trị liệu của bạn ngay cả khi họ đã từng nhắc đến bạn với bạn bè của họ, thì họ cũng không tiết lộ bất kỳ thông tin nào có thể khiến người khác nhận diện được bạn nếu họ không biết bạn từ trước.
Tuy nhiên, nếu ý nghĩ đó khiến bạn cảm thấy không thoải mái, hãy nói chuyện trực tiếp với nhà trị liệu của bạn. Cuối cùng, bạn có quyền kiểm soát những thông tin nào được chia sẻ về mình, và một nhà trị liệu có đạo đức nghề nghiệp sẽ luôn tôn trọng điều đó.
3. Khi nào tôi cần lo lắng? (When Should I Worry?)
Bạn có thể cảm thấy lo lắng vì sợ rằng mình đang gây áp lực cho nhà trị liệu và nỗi lo này hoàn toàn hợp lý. Dù sao thì bạn cũng đang chia sẻ với họ những thông tin rất riêng tư, thậm chí là những điều mà chính bạn cũng chưa biết cách đối mặt. Nhưng thực ra đó chính là bản chất của trị liệu tâm lý. Vậy có cần lo lắng về việc nhà trị liệu sẽ đối mặt với gánh nặng cảm xúc từ những chia sẻ của bạn như thế nào không?
Câu trả lời ngắn gọn là: Không. Đây là công việc của họ, và như đã trình bày ở trên, có nhiều cách khác nhau mà nhà trị liệu có thể sử dụng một cách có đạo đức để xử lý những vấn đề hoặc khó khăn phát sinh trong quá trình trị liệu với bạn. Họ có trách nhiệm cùng bạn “gánh vác” những điều bạn chia sẻ trong trị liệu và phải tìm ra phương pháp phù hợp nhất để hỗ trợ bạn.
4. Giải thích về nguyên tắc bảo mật (Explaining Confidentiality)
Tất cả những tình huống tôi đã nêu, nơi mà nhà trị liệu có thể chia sẻ thông tin về bạn đều nằm trong phạm vi đạo đức nghề nghiệp của một nhà trị liệu tâm lý. Thông tin cá nhân của bạn, còn gọi là thông tin sức khỏe cá nhân (PHI – Personal Health Information) không bao giờ được chia sẻ với bất kỳ ai không thuộc nhóm chuyên môn đang chăm sóc bạn. Điều này bao gồm: Tên, đặc điểm nhân khẩu học, thông tin về sức khỏe tâm thần và quá trình điều trị, bao gồm cả chẩn đoán (nếu có).
Nhà trị liệu không được phép tiết lộ bất kỳ thông tin nào có thể định danh bạn cho bất kỳ ai bên ngoài mối quan hệ trị liệu, nếu không có sự đồng ý bằng văn bản của bạn. Họ không được chia sẻ bất kỳ điều gì có thể khiến người khác nhận diện bạn với bạn bè hoặc người quen của họ. Nếu họ cần nói về bạn trong bối cảnh chuyên môn bên ngoài cơ sở làm việc, chẳng hạn như tại hội thảo chuyên đề, họ bắt buộc phải ẩn danh (không sử dụng tên thật hoặc họ tên đầy đủ) và phải xin sự đồng ý của bạn trước đó.
Về mặt pháp lý, nhà trị liệu chỉ được phép phá vỡ nguyên tắc bảo mật trong một số trường hợp sau: Nhận được trát hầu tòa hoặc lệnh của tòa án, tin rằng bạn có thể gây nguy hiểm cho chính mình hoặc người khác, hoặc có nghi ngờ hợp lý về việc ngược đãi hoặc bỏ mặc trẻ em hay người cao tuổi. Ngoài các tình huống kể trên, họ không được phép chia sẻ bất kỳ thông tin sức khỏe cá nhân (PHI) nào của bạn với bất kỳ ai.
Một nhà trị liệu tốt sẽ luôn tôn trọng những giới hạn đạo đức và pháp lý đó. Nếu bạn phát hiện nhà trị liệu đã vi phạm nguyên tắc bảo mật, bạn nên ngừng trị liệu ngay lập tức và thậm chí có thể xem xét hành động pháp lý nếu sự vi phạm này gây ra hậu quả tiêu cực cho bạn (ví dụ bị mất việc, không thể xin việc, do thông tin riêng tư về sức khỏe tâm thần hoặc tình trạng khuyết tật bị tiết lộ).
Hãy hiểu rõ quyền lợi của bạn. Khi bắt đầu quá trình trị liệu, bạn và nhà trị liệu đã cùng ký kết một thỏa thuận bảo mật và bạn có quyền được tin tưởng rằng thông tin của mình sẽ được giữ kín.
Lời kết (Final Thoughts)
Liệu nhà trị liệu của tôi có đang nói về tôi không? Câu trả lời thẳng thắn là thường là có. Nhưng trong phần lớn trường hợp, điều này không phải là điều xấu. Khi nhà trị liệu thảo luận về bạn trong các buổi giám sát chuyên môn, hội chẩn ca lâm sàng, hoặc thậm chí trong trị liệu cá nhân của họ, điều đó cho thấy họ thực sự quan tâm đến chất lượng trị liệu mà họ đang cung cấp cho bạn.
Dù là họ cần tham khảo ý kiến thứ hai để tìm ra hướng điều trị phù hợp nhất cho bạn, hay đang xử lý những cảm xúc cá nhân phát sinh trong buổi trị liệu có thể ảnh hưởng đến cách họ tương tác với bạn thì việc chia sẻ với người khác, miễn là vẫn bảo vệ được tính bảo mật của bạn, thường mang lại lợi ích nhiều hơn là gây hại.
Chỉ khi nào nhà trị liệu chia sẻ các thông tin định danh của bạn bao gồm cả thông tin sức khỏe cá nhân mà không có sự đồng ý của bạn, bạn mới thực sự cần lo lắng. Và nếu điều đó xảy ra, ít nhất bạn nên chấm dứt mối quan hệ trị liệu ngay lập tức và tìm một nhà trị liệu mới.
Nguồn: Verywell Mind
Ảnh: Pexels
