Mỗi mối quan hệ đều khởi đầu bằng những khoảnh khắc đầy hứa hẹn và đẹp đẽ, nơi cả hai cảm thấy một sự kết nối vô cùng mạnh mẽ với nhau. Tuy nhiên, theo thời gian, những dấu hiệu bất an có thể dần xuất hiện trong mối quan hệ ấy. Bạn có thể cảm nhận thấy đối phương có phản ứng né tránh các cuộc trò chuyện quan trọng, phản ứng giận dữ khi họ căng thẳng hoặc phớt lờ bạn vào lúc bạn cần họ nhất. Những dấu hiệu này đặt ra một câu hỏi quan trọng: “Liệu mối quan hệ này có mang lại an toàn cảm xúc cho tôi không?”
Vậy An Toàn Cảm Xúc (Emotional Safety) Là Gì?
Theo Johnson (2019), an toàn cảm xúc là trạng thái mà bạn cảm thấy thoải mái khi bộc lộ suy nghĩ và cảm xúc của mình mà không sợ bị phán xét, chỉ trích hoặc làm tổn thương trong một mối quan hệ. Đây chính là nền tảng quan trọng để xây dựng mối quan hệ lành mạnh, bền vững và đầy thấu hiểu (Johnson, 2019).
Dưới đây là những dấu hiệu để nhận biết bạn đang ở trong một mối quan hệ an toàn về mặt cảm xúc.
1. Sự Nhất Quán: Cam Kết Trong Lời Nói và Hành Động
Khi bạn cảm thấy mình luôn phải “nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa” trong mọi vấn đề giữa hai người để tránh làm đối phương nổi giận, đó có thể là dấu hiệu thiếu an toàn về mặt cảm xúc. Ngược lại, một người mang lại an toàn cảm xúc sẽ thể hiện sự nhất quán và đáng tin cậy trong hành động và lời nói (Johnson, 2019). Họ thực hiện lời hứa, có mặt khi bạn cần và luôn ưu tiên mối quan hệ.
2. Trách Nhiệm và Sửa Chữa (Responsibility)
Trong mối quan hệ lành mạnh, đối phương sẵn sàng nhận trách nhiệm khi xảy ra mâu thuẫn và tìm cách sửa chữa tổn thương đã gây ra. Ví dụ như thay vì biện hộ thì họ có thể nói: “Anh xin lỗi vì những gì đã nói. Anh không cố ý làm em tổn thương và anh sẽ sửa đổi.”
Khả năng chịu trách nhiệm và nỗ lực cải thiện là dấu hiệu của một đối tác an toàn về mặt cảm xúc (Psychology Today, 2023).
3. Sự Cởi Mở và Dễ Bị Tổn Thương (Vulnerability)
An toàn cảm xúc còn thể hiện qua khả năng cởi mở chia sẻ những suy nghĩ và cảm xúc chân thật của cả hai. Một người an toàn sẽ không ngần ngại thể hiện sự dễ bị tổn thương và tôn trọng quan điểm của bạn. Họ sẽ nói: “Anh cảm thấy lo lắng khi chúng ta tranh cãi như vậy. Chúng ta cùng tìm cách hiểu nhau hơn nhé?”.
Sự cởi mở này giúp giải quyết xung đột lành mạnh và tăng cường sự kết nối (Johnson, 2019).
4. Khả Năng Lắng Nghe Không Phán Xét
Một đối tác an toàn cảm xúc sẽ lắng nghe một cách chăm chú và nỗ lực để thấu hiểu bạn hơn. Thay vì phớt lờ hoặc phòng thủ bạn thì họ sẽ phản hồi tích cực với sự đồng cảm trong quá trình giao tiếp với bạn.
Ví dụ: “Anh hiểu vì sao em cảm thấy như vậy. Chúng ta cùng nói chuyện để giải quyết nhé.”
Họ không bác bỏ cảm xúc của bạn mà thay vào đó tìm cách cải thiện mối quan hệ (Psychology Today, 2023).
5. Sự Hỗ Trợ và Gắn Kết
Theo tiêu chuẩn ARE (Accessibility, Responsiveness, Engagement) của Dr. Sue Johnson (2019), một người bạn đời an toàn sẽ luôn sẵn sàng lắng nghe, phản hồi và kết nối với bạn. Họ không chỉ ở bên cạnh mà còn thực sự hiện diện và gắn kết khi bạn cần sự hỗ trợ.
6. Tôn Trọng Ranh Giới Cá Nhân
Trong mối quan hệ an toàn cảm xúc, đối phương sẽ tôn trọng không gian và giới hạn cá nhân của bạn. Họ không ép buộc bạn phải vượt qua ranh giới mà bạn không thoải mái, thay vào đó, họ tạo điều kiện để bạn được là chính mình.
An toàn cảm xúc là nền tảng của mọi mối quan hệ lành mạnh và bền vững. Theo Johnson (2019), khi bạn cảm thấy an toàn về mặt cảm xúc trong một mối quan hệ, bạn có thể tự do thể hiện cảm xúc và suy nghĩ thật sự của mình với đối phương.
Hãy nhớ rằng, an toàn cảm xúc là sự kết nối hai chiều, bạn xứng đáng được yêu thương và tôn trọng, đồng thời bạn cũng cần nuôi dưỡng môi trường an toàn đó cho đối phương.
Nếu bạn đang cảm thấy bất ổn trong mối quan hệ của mình thì có thể tham khảo dịch vụ tham vấn tâm lý của Psysoo nhé!
Nguồn tham khảo
Johnson, S. (2019). Emotionally focused therapy for couples: The key to a secure and lasting love. New York: Little, Brown Spark.
Psychology Today. (2023, June 15). Emotional safety in relationships: What it is and how to build it. Retrieved from https://www.psychologytoday.com
Đăng ký dịch vụ chữa lành tâm lý 1:1, tham vấn tâm lý 1:1, đánh giá chất lượng mối quan hệ (test), đánh giá tâm lý chuyên sâu (test) tại: https://tamlymira.com/dich-vu/
Đăng ký khóa học về chữa lành, hẹn hò, tình yêu, hôn nhân, gia đình & tâm lý học chuyên ngành tại: https://tamlymira.com/courses/
